A escola elemental de pesca

A ESCOLA ELEMENTAL DE PESCA DE CANGAS DE FELIPE CARNICER

Texto elaborado por Óscar Rodríguez Martínez, socio de A Illa dos Ratos.

D. Felipe Carnicer López era un mestre natural de Orera, un pequeño pobo cercano a Calatayud (Zaragoza), que contaba con experiencia en diversas escolas de orientación marítima da península.

No ano 1930 foi destinado a Cangas e aquí foi o impulsor da Escola Elemental de Pesca de Cangas, a primeira desas características a nivel nacional.

O proxecto de Carnicer, según explicaba nunha entrevista que concedeu no seu día ao Heraldo de Aragón, se basaba no feito de que á súa chegada a Galicia observou unha cousa ben curiosa.  Aquí a maior parte dos armadores de pequenas embarcacións eran tan pobres que tiñan que facer eles mesmos de tripulantes e en lugar de ocupar  os cargos de patrón ou motorista, ao non estar titulados, tiñan que pagarlle a alguén para que fixese esas labores.

O principal motivo desta falta de titulación era que ata ese momento soamente os mariñeiros e pescadores que vivían en portos importantes tiñan acceso aos estudos necesarios para desempeñar esas labores de patrón, motorista ou fogoneiro habilitado con ensino teórico e práctico.

Os mariñeiros de portos humildes poderían sacar o título de patrón ou motorista

Todo isto foi o que o inspirou para propoñer no Concello de Cangas a posibilidade de emprender xestións de cara á creación da Escola Elemental de Pesca de Cangas na que se realizaría unha formación heteroxénea destacando aspectos como:

• Clases de navegación: cartografía, reglamento de luces, maniobras e meteoroloxía a cargo dun capitán da mariña mercante.
• Clases de ensinanzas relativas a máquinas e caldeiras a cargo dun maquinista naval.
• Nocións de hixiene sanitaria relacionadas con feridas, queimaduras, pinchazos de peixes, vendaxes ou respiración asistida a cargo dun médico.

O que Carnicer buscaba era que a Escola Elemental de Pesca fose un medio para transformar por completo as vidas deses pobres mariñeiros que saían todos os días a loitar contra as adversidades do mar e que na maior parte dos casos non sabían se ían a voltar as súas humildes vidas.

Ao remate do seu primeiro curso en abril do 1934 a actividade pioneira realizada en Cangas chamaría a atención en distintos medios estatais feito de ter dado formación a 45 alumnos de entre 16 e 35 anos que recibirán ensinanzas de patrón, fogoneiro habilitado e motorista sendo a primeira vez que esta ensinanza se facía con prácticas en pesqueiros a vapor e con motor de explosión.